Dünyadaki İlk Elektrikli Sandalyede İdam
elektrikli sandalye
Dünyadaki ilk elektrikli sandalyede idam işlemi 6 Ağustos 1890 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri ‘nin New York şehrinde William Kemmler isimli suçluya uygulanmıştır.
William Kemmler, Auborn Hapishanesi’nde elektrikli sandalyede idam edilmiştir. İdam cezalarında ilk defa uygulanan elektrikli sandalye ile infaz işlemi fikri Harold P. Brown tarafından öne sürülmüştür. Bir zamanlar Thomas Alva Edison‘un yardımcılığını yapan Brown, Edison’un baş teknisyeni Dr. A.E. Kennelly’nin de yardımıyla sürdürdüğü çalışmaları sırasında, çok sayıda hayvanı elektrik vererek öldürdü. Bu iki çılgının çalışmalarına tanık olan bir görevli, notlarında Brown ve Kennelly’nin çalışmalarından şu şekilde söz ediyor:
“Zavallı köpekleri ve öteki başka hayvanları elektrik vererek öldürüyorlardı. Bazen deneme sırasında uygulanan akım, kadersiz hayvanın can vermesi için yeterli olmuyor, korkunç acılar içinde bağırmaya başlıyordu. O zaman kafasına bir tuğla ya da sopa ile vurarak işini bitiliyorlardı.” Bu açıklamaların yayınlanması üzerine, kamuoyunda çok geniş tepkiler ortaya çıktı. Elektrik endüstrisinin ileri gelen temsilcilerinin, Brown’ın çalışmaları sırasında şirketin izni olmadan Westinghouse firmasının yaptığı jeneratörleri kullandığını açıklamaları üzerine, bu tepkilerin dozu daha da arttı. Kemmler’in elektrikli sandalyede idam edilmesi, bütün ulusu ilgilendiren bir olay haline geldi. İnfazdan bir hafta sonra “The Electrical Engineer” adlı dergi, hükümete yönelik bir eleştiri kampanyası açtı ve yöneticileri, Kemmler olayında bir insanı kobay olarak kullanmakla ve bilimi bir infaz olayına alet etmekle suçladı.Dergide, olayla ilgili olarak şu satırlar vardı: “Şurası açıkça bellidir ki, Auburn’daki kurban, bu yeni infaz yöntemiyle anında can verememiş, akımın uygulanmasından dakikalarca sonra ölmüştür. İlk verilen akımla ölmediği görülünce, kendisine tekrar elektrik uygulanmış. Bu arada elektrotların değdiği yerde, deri yanmaya başlamış ve izleyiciler, Kemmler’in gözlerinde, çektiği büyük acının “korkunç izlerini görmüşler.”
Aynı günlerde, New York Times’ta Kremler’in infazını, asılarak ölmekten çok daha korkunç bir ölüm biçimi olarak tanımlıyordu. Resmi raporlara göre ise, Kremmler, ölüm odasına girdikten sekiz dakika sonra hayata gözlerini yummuştu.
İdam cezası olarak ilk defa uygulanan bu yöntem tarihe geçmiş ve ilkler tarihinde yerini almıştır.
Vücüda elektrik akımı verilerek öldürme veya diğer anlamıyla elektrikli sandalye mahkumun özel olarak hazırlanmış tahta bir sandalyeye oturtulduktan sonra baş bölgesine elektrotlar bağlanır. Yaygın kanının aksine elektrik akımı hiçbir şekilde sandalyeden gelmemektedir. Sandalye sadece mahkumun oturması içindir. Bu idam yöntemi ilk olarak 1880’li yıllarda Thomas Edison ile George Westinghouse arasındaki doğru akım, alternatif akım tartışması yüzünden ortaya atılmıştır. Çünkü Edison kesinlikle alternatif akımın kullanılmaması gerektiğini göstermek için kedilere alternatif akım şokları vererek deney yapmakta ve yetkilere tehlikeleri anlatmaktaydı. Bu sırada New York Eyaleti suçluları asarak idam ediyordu fakat bu idamlar sırasında korkunç olaylar meydana geliyordu. Örneğin fazla uzun urgan kullanıldığı için suçlunun kafası kopuyordu. Yetkililer Edisonun bu deneylerini farkettiler ve bu akım sistemini iyi bir idamyöntemi olacağına karar verdiler.
Elektrikli sandalyenin ilk kurbanı kız arkadaşını öldürmekten yargılanan William Kemmlar’dır. Ağustos 1888 yılında elektrikli sandalye ile hayatına son verilmiştir.
Elektrikli sandalyenin amacı mahkuma verilen aşırı miktarda akım ile iç organlara(beyin dahil) hayati derecede zarar vermektir. Ölüm genellikle kalp durmasından (kardiyak arrest) veya beyin ölümünden dolayı gerçekleşir.
Çoğu kişi tarafından bu idam şekli en çok acı veren idam şekli olarak görülür. Elektrikli sandalye ABD’nin idam sembolü haline gelmiştir fakat ABD’de en çok uygulanan idam yöntemi çok daha insancıl olan zehirli iğne ile idamdır.
ABD’de Alabama, Florida, Güney Karolina, Virjinya eyaletleri içinde elekrikli sandalye ile idam yöntemi ikincil olarak mahkuma sunulur. Mahkum zehirli iğne veya elektrikli sandalye arasında seçim yapabilir. Kentucky ve Tennessee 1998 yılında elektrikli sandalye kullanımından vazgeçmiştir.
Kaynak: Vikipedi