Dünyanın İlk Üniversitesi Mardin ‘de mi?
Dünyadaki ilk üniversite
Dünyanın ilkleri arşivine baktığımızda; dünyanın ilk üniversitesi olarak 859 yılında Emeviler ‘in yapmış olduğu Keyruvan Üniversitesi ‘ni görüyoruz. Ancak Mardin ilinde yapılan bir arkeolojik kazı bu bilginin daha farklı olması gerektiği yönünde. Henüz yetkililerden inceleme sonuçları gelmedi ancak İHA ‘nın haberine göre:
Nusaybin’de bulunan Mor Yakup Manastırı’ndaki tarihi hazine gün ışığına çıkıyor…
Nusaybin ‘de bulunan Mor Yakup Manastırı ‘nda yapılan arkeolojik kazılarda bulunan Nisibis Akademisi ‘nin dünyanın ilk üniversitesi olduğu ileri sürüldü. M.S. 209 yılında yapılan ve yaklaşık 1700 yıllık tarihi geçmişi bulunan Mor Yakup Manastırı ‘nın bahçesindeki yerin altında saklı bulunan tarih hazinesi gün ışığına çıkartılıyor.
Bir zamanlar felsefe, mantık, edebiyat, geometri, astronomi, tıp, hukuk eğitiminin verildiği dünyanın ilk eğitim üniversitesi olma özelliğine sahip Mor Yakup Manastırı’ndaki arkeolojik kazılar aralıksız devam ediyor. Önümüzdeki yılın Şubat ayında bitirilmesi planlanan kazılardan sonra Hazreti Muhammed ‘in torunu olan Zeynel Abidin Hazretleri Türbesi, Zeynel Abidin Camisi ile birleştirilerek Türkiye’nin ilk inanç parkı haline getirilmesi hedefleniyor.
İNANÇ TURİZMİ İÇİN ÖNEMLİ BİR MERKEZ OLACAK
Vakıflar Bölge Müdürlüğü ve Mardin Valiliği tarafından sürdürülen çalışmaların bir yıl içinde bitirileceğini belirten Nusaybin Kaymakamı Murat Girgin, Zeynel Abidin Türbesi ve Moryakup Manastırı kazı çalışmalarının bitirilmesi ile bölgenin inanç turizmi açısından önemli bir merkez haline geleceğini söyledi.
Yıllardır ilçede yaşanan terör olayları ve polise taş atan çocuklarla ilçenin anılmaya başlandığını belirten Kaymakam Girgin, bu kötü imajı değiştirmek için büyük bir atılım içerisine girdiklerini söyledi. Bu çerçevede tarihi ve turistik mekanları restore etmeye başladıklarını anlatan Kaymakam Girgin, İran ve Roma devletlerinin ortasında kurulmuş Nusaybin’in tarihte üstlendiği bilimsel ve kültürel rolünü detaylı olarak dile getirdi.
Nusaybin’e Ümmü’l-Ulum, (İlimler Anası) ve Medinetu’l-Maarif (Bilgi şehri) ünvanlarına layık görüldüğünü anlatan Girgin, “Milattan önce de, Nusaybin, ilim ve kültür merkezi olarak biliniyordu. İsa’dan çok önce yaşamış olan şair filozof Vifa ve II. Yüzyılın ortalarında yaşamış filozof Mor İbn Serabyon, Nusaybin okullarında yetişmiş Paganist Süryaniler’indendi. Miladi 200 senelerinde Antakya Akademisi’nin de kurucularından Nusaybinli Mor Yakup tarafından Nusaybin’de ilk Hıristiyan-Süryani Akademisi açıldı. Buradaki Nisibis Akademisi, Şanlıurfa yani Edessa’da kurulan Akademia’dan yıllar önce kurulmuş. Bu mekanın tescili gecikince Şanlıurfa-Harran’da dünyanın ilk üniversitesi diye yazılmaya başlandı. Ama gerçek anlamda buradaki kazıların bitirilmesi ile Nisibis Akademisi’nin dünyanın ilk üniversitesi olduğu ortaya çıkacak” dedi.
HARRAN’DAN DAHA ESKİ
İlçede büyük tarihi hazinelerin bulunduğunun bir gerçek olduğuna dikkat çeken Kaymakam Girgin, şunları söyledi:
“Bir yandan dünyanın ilk eğitim üniversitesi olan Mor Yakup Manastırı’nın bahçesindeki Nisibis, bir yandan da Hazreti Muhammed’in torunu olan Hazreti Zeynel Abidin Camisi ve türbesi bulunmaktadır. Ayrıca İlçede bulunan Mor Evgin manastırı da ayrı bir tarihi zenginliği temsil etmektedir. Bütün bunları ilçenin turizmini geliştirmek ve kötü imajı silmek için restorasyon ve kazı çalışmaları başlattık. Şu anda Harran Üniversitesi’nden daha eski bir tarihi bulunan Mor Yakup Manastırı’nda kazı çalışmaları devam ediyor. Manastırda bir zamanlar felsefe, mantık, edebiyat, geometri, astronomi, tıp, hukuk eğitimi verildiği dünyanın ilk eğitim merkeziydi. Şubat ayında kazı çalışması tamamlanacak. Burayı Zeynel Abidin Camisi ile birleştirip bölgenin ilk inanç parkı haline getirmeyi amaçlıyoruz. Bölgedeki terör imajını kırmak için harekete geçtik. Bu algıyı kırmak için buradaki esnaf ve STK temsilcileri ile ortak bir çaba içindeyiz. Önümüzdeki yıldan itibaren bu tarihi değerleri turizme açacağız.”
SÜRYANİLER İÇİN DE ÇOK ÖNEMLİ
İlçede yaşayan son Süryani olan Daniel Çepe, manastırda yapılan kazı çalışmaları sonunda ortaya çıkan verilerin Süryani tarihi açısından da önemli olduğunu söyledi. Manastırın bahçesinde ortaya çıkan Nisibis Akademisi’nin dünyanın ilk üniversitesi olmasının kendilerini de heyecanlandırdığını ifade eden Çepe, “Zeynel Abidin türbesi ve camisi ile birlikte bu alanın inanç parkı olması, bu bölgede yaşayan Süryaniler için de çok önemli” diye konuştu.
Kaynak: İHA
Yapılmış olan bu çalışmanın sonuçlarına göre, Mardin Nusaybin ‘de yapılmış olan bu arkeolojik kazı bir bilinen gerçeği değiştirebilecek.