İlk araba vapuru 1871 yılında Osmanlılar tarafından yapılmıştır. Yapılan ilk arabalı vapurun adı Suhulet olarak isimlendirilmiştir.
Üsküdar ile Kabataş arasında ilk sefer gerçekleştirilmiştir.
Dünyadaki ilk araba vapuru olan Suhulet, 2 yıl gibi bir yapım süreci ardından ilkler tarihinde yerini almıştır.
İlk Araba Vapuru İcadı
Şirket’i Hayriyye başında Hüseyin Haki Efendi vardı. Boğazda araçların taşınmasını kolaylaştıracak bir çözüm bulmaya çalışıyordu. Aklına gelen fikri şirketin mimarı olan Mehmet Usta ile paylaştı ve bu fikri geliştirmesini istedi.
Osmanlı’nın en önemli icatlarından biri de araba vapuruydu. “Suhulet” ismi verilen arabalı vapur dünyada eşi benzeri olmayan bir tarzda tasarlanmıştı.
Mehmet Usta ve Hüseyin Haki Efendi’nin çalışmaları 1 yıl kadar sürdü ve sonunda ileri ve geri gidebilen bir araba vapuru yapıldı. Üzerinde insan taşımacılığı için de bölümler bulunuyordu. Her iki uçta da kapakları olan bir vapur tasarımı ortaya çıktı ve çizilen bu tasarımı İngiltere’deki tersaneye gönderdiler.
İngilizlerin görmüş olduğu bu tasarıma oldukça şaşırdılar ve fikri beğendiler. Vapurun altı düz olması nedeniyle bir de batma tehlikesi geçirdi.
Şirket-i Hayriye ayrıca ilk anonim şirket olma özelliğine sahipti. Faaliyet süresi boyunca 3 araba, 74 yolcu, 3 kömür vapuru ve 1 gezinti teknesi olmak üzere 81 araca sahipti. Kurulduktan 3 sene sonra, 1854’te resmi olarak çalışmaya başladı.
Boğaz’da ilk vapur 1828 senesinde İngiltere’den satın alınan “Swift” adlı vapur oldu. İdare, vapura “Sür’at” ismini verdi ama vapur bacasından buharlar salarak ilerlediği için halk buna “buğu vapuru” dedi. Bu gemiyi 1843’te “Hümapervaz” adlı vapur izledi. Pazar kayıklarıyla hayli uzun süren gidiş ve dönüşler bu vapurlarla hem daha kısa hem de daha rahat ve güvenli şekilde yapılıyordu. Ancak bu durum bazıları için mesleklerinin sona gelindiğinin habercisiydi. İstanbul’daki kayık hakimiyeti artık yavaş yavaş sona eriyordu.
TRT HABER
Suhulet’in Özellikleri
* Teknesi saçla kaplı
* 555 gros ton
* Uzunluğu 45.7 metre
* Genişliği 8.5 metre
* Su kesimi 3.1 metre
* 450 beygir
* Tek silindirli compound buhar makinesi ile saatte 7 mil hız
suhulet ilk seferini 1872 yılında Üsküdar ile Kabataş arasında gerçekleştirdi.
89 yıl boyunca Boğaz’ın iki yakasını birleştiren emektar vapur 1961 yılında emekliye ayrıldı.